Hapé – uitgesproken als ha-PAY en ook wel rapé genoemd is een bereiding van geneeskrachtige kruiden in poedervorm, vaak op basis van tabak, die via de neus wordt ingeblazen. Deze vorm van het consumeren van plantaardige medicijnen in poedervorm via de neus is precolumbiaans en werd voor het eerst waargenomen bij de Braziliaanse inheemse stammen.
Tegenwoordig gebruiken inheemse stammen in het Amazonegebied rapé nog steeds in alle aspecten van het leven, van formeel ritueel gebruik bij puberteitsriten, inwijdingen, sociale bijeenkomsten en genezingsceremonies, tot simpelweg afstemmen op de natuur en de genezende kracht van heilige plantmedicijnen alleen of met vrienden. Het rituele gebruik van rapé vindt ook zijn weg over de hele wereld, in het Westen geïntroduceerd via ceremonies door reizende sjamanen en door bezoekers die tijd hebben doorgebracht in de jungle met de Indianen.
Het rituele gebruik van rapé onder inheemse stammen van het Amazonegebied
Vanuit inheems oogpunt is rapé een heilig sjamanistisch middel met diepgaande helende effecten. rapé is gemaakt van verschillende geneeskrachtige planten voor verschillende doeleinden - om visioenen op te wekken, om energie te hebben, om de zintuigen te versterken met de aromatische geur van de planten die in het mengsel worden gebruikt. Aangezien er talloze geneeskrachtige planten zijn die je in rapé kunt mengen, zijn er net zoveel rapé-recepten, en deze recepten worden vaak streng bewaakt door de stammen. Het delen van rapé is een traditioneel rituele beleving onder de Indianen die specifieke gezangen kan bevatten om de kracht van de rapé te activeren en om de helende kracht van het bos aan de rapé-ontvanger te verlenen.
De kunst van het maken van heilige rapé
Het is een moeizaam proces om rapé te maken, en de productie van rapé gebeurt meestal in een ceremoniële setting, van het verzamelen van de heilige planten tot het koken en verwerken van het medicijn. Traditioneel moet de persoon die de rapé-melange maakt een ervaren sjamaan zijn met grondige kennis van de geneeskrachtige planten van het bos. Naast brede kennis van de geneeskrachtige planten van het Amazone-regenwoud - één van de meest biodiverse regio's ter wereld - moet de sjamaan ook precies weten welk deel van elke plant kan worden gebruikt. Zo kan de wortelschors van een plant een ander doel en effect hebben dan de bladeren of de zaden van dezelfde plant. Deze heilige bereiding van medicinale rapé is een proces dat weken kan duren. Meestal werkt de sjamaan van de stam – de Pajé – onder een streng dieet en in een trance wanneer hij eindeloos de rapé-kruiden vermaalt en mengt. De andere leden van de stam zijn verantwoordelijk voor het verzamelen van rapéplanten. De planten worden in de zon gedroogd of geroosterd en worden meerdere keren door een fijne doek gefilterd en vervolgens gemengd met andere ingrediënten om de uiteindelijke batch te verkrijgen. In vroeger tijden gebruikte de Pajé de laatste batch in zijn eentje tijdens een ceremonie. Tegenwoordig neemt de hele stam deel aan dit magische ceremoniële evenement. Pas recent delen de stammen hun heilige medicijn met buitenlandse vrienden en geven ze de kennis en toepassing door aan de volgende generaties. Toch blijven veel van de blendcomposities een geheim van de stam. Bovendien helpt rapé bij het loslaten van emotionele, fysieke en spirituele ziekten en verlicht het negativiteit en verwarring, waardoor een grondige aarding van de geest mogelijk wordt. Evenzo gebruiken sjamanen rapé om opnieuw af te stemmen op hun energiekanalen en met hun hogere zelf, en om hun verbinding met de wereld en het universum te intensiveren. Bovendien effent rapé de weg om het lichaam te ontgiften en reinigt het van alle overtollige slijm, gifstoffen en bacteriën.
